دیابت در کودکان: مروری بر انواع و روش‌های مدیریت

دیابت یک بیماری مزمن است که بر توانایی بدن در تنظیم سطح گلوکز (قند خون) اثر می‌گذارد. دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 دو نوع اصلی دیابت در کودکان هستند.

دیابت در کودکان، به ویژه انواع نوع 1 و نوع 2، نیاز به مراقبت‌های ویژه و نظارت مداوم دارد. این بیماری نوع 1 اغلب در کودکان و نوجوانان ظاهر می‌شود و در اثر عدم تولید کافی انسولین در بدن ایجاد می‌شود. در مقابل، دیابت نوع 2 که قبلاً عمدتاً در بزرگسالان مشاهده می‌شد، اکنون به علت تغییرات سبک زندگی و افزایش وزن در کودکان نیز شایع شده است. شناخت این دو نوع و مدیریت صحیح آنها برای پیشگیری از عوارض بلندمدت ضروری است.

دیابت نوع 1 در کودکان

دیابت نوع 1 زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلول‌های تولیدکننده انسولین در پانکراس را از بین می‌برد و باعث تولید ناکافی انسولین می‌شود.

دیابت نوع 1 در دوران کودکی و نوجوانی تشخیص داده می‌شود و به دلیل حمله سیستم ایمنی به سلول‌های تولیدکننده انسولین رخ می‌دهد. در نتیجه، بدن انسولین کافی برای تنظیم سطح قند خون تولید نمی‌کند. برای جبران این کمبود، کودکان مبتلا به این نوع دیابت به تزریق روزانه انسولین نیاز دارند که معمولاً از طریق پمپ یا تزریق انجام می‌شود.

نشانه‌های این بیماری اغلب ناگهانی ظاهر می‌شوند و شامل تکرر ادرار، تشنگی زیاد، گرسنگی شدید، کاهش وزن و خستگی است. در صورت عدم درمان، این بیماری می‌تواند به کتواسیدوز دیابتی منجر شود که یک وضعیت حاد و تهدیدکننده ناشی از کمبود شدید انسولین است.

دیابت نوع 2 در کودکان

دیابت نوع 2 زمانی رخ می‌دهد که بدن به طور مؤثری از انسولین تولید شده استفاده نمی‌کند و یا تولید آن به اندازه کافی نیست.

دیابت نوع 2 که بیشتر در بزرگسالان دیده می‌شد، امروزه در کودکان نیز به دلیل سبک زندگی کم‌تحرک و چاقی رواج یافته است. در این نوع دیابت، بدن انسولین تولید می‌کند اما به درستی از آن استفاده نمی‌شود. همین امر باعث افزایش سطح گلوکز خون در بدن می‌شود.

علائم این بیماری در کودکان ممکن است شامل اضافه وزن، خستگی، التیام دیرتر زخم‌ها، و تیره شدن پوست در نواحی مانند گردن و زیر بغل باشد. این علائم غالباً دیرتر از دیابت نوع 1 تشخیص داده می‌شوند، اما تغییرات سبک زندگی و گاهی داروهای خوراکی یا تزریق انسولین می‌توانند به کنترل بیماری کمک کنند.

مدیریت و درمان دیابت نوع 1 و نوع 2

مدیریت دیابت در کودکان شامل نظارت بر سطح گلوکز خون، رعایت رژیم غذایی متعادل و برنامه ورزشی منظم است.

درمان دیابت نوع 1 نیازمند تزریق روزانه انسولین و نظارت دقیق بر سطح قند خون است. هدف اصلی، حفظ سطح گلوکز خون در محدوده هدف می‌باشد و این کار از طریق شمارش کربوهیدرات‌ها، برنامه‌ریزی وعده‌های غذایی و فعالیت بدنی منظم به دست می‌آید.

دیابت نوع 2 اغلب با تغییرات سبک زندگی مانند کاهش وزن، افزایش فعالیت بدنی و انتخاب رژیم غذایی مناسب مدیریت می‌شود. بعضی از کودکان ممکن است به داروهای خوراکی یا در مواردی انسولین نیاز داشته باشند. همچنین، حمایت‌های عاطفی و روانی نقش مهمی در کمک به کودکان برای کنار آمدن با بیماری دارد، چراکه ممکن است دچار نگرانی و اضطراب شوند.

عوارض احتمالی و مراقبت‌های بلندمدت

هر دو نوع دیابت در صورت عدم مدیریت مناسب می‌توانند منجر به عوارض جدی شوند، از جمله بیماری‌های قلبی، آسیب عصبی و مشکلات کلیوی.

کودکان مبتلا به دیابت که مراقبت‌های مناسب را دریافت نمی‌کنند، در معرض عوارض بلندمدت قرار دارند. این مشکلات شامل بیماری‌های قلبی عروقی، آسیب عصبی، مشکلات بینایی و بیماری‌های کلیوی است. به همین دلیل، تشخیص زودهنگام و نظارت بر سطح گلوکز خون اهمیت بالایی دارد. همچنین، بررسی‌های منظم برای ارزیابی وضعیت کلیه، فشار خون، سطح کلسترول و سایر شاخص‌های سلامت ضروری است.

به طور کلی، دیابت نوع 1 و نوع 2 در کودکان نیازمند مدیریت دقیق و چندجانبه هستند. تشخیص زودهنگام، درمان مناسب، تغییر سبک زندگی و حمایت‌های مستمر از سوی خانواده و جامعه برای حفظ سلامت و کیفیت زندگی کودکان دیابتی اهمیت دارد. هماهنگی با متخصصان بهداشت، خانواده و جامعه به کودکان کمک می‌کند تا با وجود این بیماری زندگی سالم و شادی داشته باشند.