تداخل گیاهان دارویی با داروهای شیمیایی | خطرات مصرف همزمان و راهکارهای ایمن

تداخل داروهای گیاهی با داروهای شیمیایی چگونه رخ می‌دهد؟

تداخل دارویی زمانی رخ می‌دهد که یک ماده (مانند داروی گیاهی) اثر دارویی دیگر را تغییر دهد. این تغییر می‌تواند موجب افزایش یا کاهش اثر دارو یا بروز عوارض جانبی جدید شود. برخی گیاهان روی آنزیم‌های کبدی مانند CYP450 تأثیر می‌گذارند و سرعت متابولیسم داروها را تغییر می‌دهند. این موضوع ممکن است منجر به افزایش سمیت یا کاهش اثربخشی درمان شود.

نمونه‌هایی از تداخل دارویی گیاهان پرمصرف

• گل راعی (St. John’s Wort): از رایج‌ترین گیاهانی است که باعث کاهش اثر داروهای ضد افسردگی، ضد بارداری، داروهای HIV و حتی داروهای ضد سرطان می‌شود.
• سیر، زنجبیل و جینکو: مصرف همزمان آن‌ها با داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین می‌تواند خطر خونریزی را افزایش دهد.
• جینسنگ: با داروهای ضد دیابت تداخل دارد و ممکن است باعث کاهش بیش از حد قند خون شود.
• شیرین‌بیان: مصرف زیاد آن ممکن است فشار خون را بالا برده و اثربخشی داروهای ضدفشار را کاهش دهد.
• نعناع فلفلی: ممکن است با داروهای ضد اسید معده یا برخی آنتی‌بیوتیک‌ها تداخل داشته باشد.

چه کسانی باید بیشتر مراقب باشند؟

افراد زیر باید پیش از مصرف هر نوع فرآورده گیاهی با پزشک مشورت کنند:

• بیماران قلبی یا مبتلا به فشار خون
• افراد دیابتی
• زنان باردار یا شیرده
• افراد سالمند (به دلیل مصرف چند دارو به‌صورت همزمان)
• کودکان (متابولیسم متفاوت و حساس‌تر)

چگونه از تداخل دارویی جلوگیری کنیم؟

• مشاوره با پزشک یا داروساز: حتماً درباره مصرف گیاهان دارویی و مکمل‌ها با متخصص مشورت کنید.
• فهرست کردن تمام داروها: نام داروهای شیمیایی، گیاهان دارویی و مکمل‌هایی را که مصرف می‌کنید در یک لیست یادداشت کرده و به پزشک خود ارائه دهید.
• توجه به علائم هشدار: در صورت بروز سرگیجه، خونریزی، تهوع، ضعف یا واکنش‌های پوستی، بلافاصله مصرف را متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید.
• استفاده از منابع علمی معتبر: قبل از مصرف هر گیاه دارویی، در مورد آن تحقیق کنید.

دانستن این نکات می‌تواند از عوارض بالقوه جدی جلوگیری کند. طب سنتی می‌تواند مکملی مؤثر باشد، اما بدون آگاهی، می‌تواند خطرناک نیز باشد.